Kwartalnik o tematyce społeczeństwa obywatelskiego

Jak miliarderzy tłumaczą swoje postawy filantropijne. Analiza pisemnych przyrzeczeń darowizn w ramach inicjatywy The Giving Pledge z wykorzystaniem metod mieszanych

abstrakt

W prezentowanym badaniu analizie poddano dyskurs na temat filantropii miliarderów, utrwalony w pisemnych przyrzeczeniach przekazania darowizn złożonych przez 187 z 209 sygnatariuszy The Giving Pledge. Działalność filantropijna osób zamożnych przyciąga coraz większą uwagę opinii publicznej i spotyka się z rosnącą krytyką, co wskazuje na potrzebę dodatkowych badań sposobu uzasadniania swojej hojności przez najbogatszych. Wyniki analizy prowadzonej metodami mieszanymi wskazują, że nacisk kładziony jest na wspieranie celów dotyczących edukacji i ochrony zdrowia, pozwalają także wyraźnie zidentyfikować dwie główne przesłanki hojności. Większość złożonych w formie listu przyrzeczeń darowizny zawiera uzasadnienia wypływające z przesłanek społeczno-normatywnych i obejmuje najczęściej chęć wyrażenia wdzięczności i „oddania” tego, co się otrzymało oraz wpływ wychowania odebranego w rodzinie na postawy społeczne. Mniejsza część przyrzeczeń odnosiła się do powodów natury osobisto-konsekwencjalistycznej, spośród których dają się wyróżnić trzy główne uzasadnienia: przeciwdziałanie szkodliwemu wpływowi dużego spadku na potomków, działalność filantropijna jako źródło gratyfikacji  osobistej oraz posiadanie nadmiarowego majątku, dla którego nie ma lepszego zastosowania. Chęć wywarcia wpływu i zmiany świata na lepsze pojawiała się w obu kategoriach przesłanek dobroczynności. Przewaga uzasadnień opartych na przesłankach społeczno-normatywnych skłania do podkreślenia znaczenia dobroczynnych postaw wśród miliarderów, jak i do uznania, że najbogatsi stanowią wyjątkowo produktywną i odczuwającą wdzięczność podgrupę społeczną. Podczas gdy poprzednie badania koncentrowały się na osobistych motywacjach psychologicznych, niniejsze badanie pokazuje, jak przyrzeczenia złożone w ramach The Giving Pledge odzwierciedlają dyskurs miliarderów filantropów sięgający Ewangelii bogactwa Andrew Carnegiego.